Calzada romana de Vitres
Tradicionalmente, esta calzada foi identificada como un tramo da Vía XX ou per loca marítima, unha variante da Vía XIX que seguía a costa atlántica do noroeste da Península Ibérica. Esta ruta tiña unha gran importancia económica, xa que facilitaba a conexión entre os núcleos costeiros e os do interior, permitindo un fluxo comercial intenso, especialmente vinculado á actividade mineira. As referencias históricas, como as de López Ferreiro, destacan que a calzada podería estar relacionada co acuartelamento da Legio VII Victrix, cuxos vestixios poderían integrarse na toponimia local, como no caso do Castelo de Vitres.
O trazado da calzada está ben conservado en varias zonas, como nos tramos de Belles de Arriba e Belles de Abaixo, e foi parte integral do desenvolvemento territorial da comarca. Con todo, a pesar da riqueza histórica que envolve á calzada, existe unha falta de datos empíricos suficientes que confirmen de maneira absoluta a súa orixe romana. De feito, algúns estudos suxiren que a calzada podería estar fosilizada ou ser substituída por unha calzada medieval, o que abre novas interpretacións sobre a súa evolución.
Percorrer a Calzada Romana de Vitres é unha experiencia única, que non só permite descubrir a beleza natural da zona, senón tamén conectar coa rica historia da rexión. O carreiro, dunha esixencia alta debido ás pendentes, leva aos camiñantes a través de paisaxes fascinantes, que inclúen ata tres fermosas fervenzas: A Fervenza Fonte de San Pas, A Fervenza de Lapeal e o Rego das Fervenzas.